انواع کابل خودنگهدار و انتخاب مناسب‌ترین نوع برای پروژه‌ها

کابل‌های خودنگهدار به دلیل مزایایی همچون نصب آسان، ایمنی بالا، کاهش سرقت و طول عمر بیشتر، به طور گسترده‌ای در شبکه‌های توزیع برق استفاده می‌شوند. کابل خودنگهدار دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب می‌باشند. در این مطلب از سیم و کابل زیتون با ما همراه باشید تا با انواع کابل خودنگهدار بیشتر آشنا شوید.

انواع کابل خودنگهدار

انواع کابل خودنگهدار بر اساس عوامل مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند:

1. بر اساس ولتاژ:

کابل خودنگهدار فشار ضعیف: این نوع کابل‌ها برای توزیع برق در مناطق مسکونی، تجاری و صنعتی با ولتاژ پایین استفاده می‌شوند. هادی این کابل‌ها معمولاً از آلومینیوم ساخته شده و عایق آن‌ها از جنس پلی‌اتیلن کراس‌لینک (XLPE) است.

کابل خودنگهدار فشار متوسط: این کابل‌ها برای انتقال برق در فواصل طولانی‌تر و ولتاژهای بالاتر استفاده می‌شوند. هادی این کابل‌ها معمولاً از آلومینیوم آلیاژی ساخته شده و عایق آن‌ها از جنس XLPE یا EPR است.

2. بر اساس تعداد رشته هادی:

کابل دو رشته‌ای: این نوع کابل‌ها یک رشته فاز و یک رشته نول دارند و برای تغذیه تک فاز استفاده می‌شوند.

کابل سه رشته‌ای: این کابل‌ها یک رشته فاز، یک رشته روشنایی معابر و یک رشته نول نگه دارنده دارند.

کابل چهار رشته‌ای: این کابل‌ها برای سه فاز و یک رشته نول استفاده می‌شوند.

کابل پنج رشته‌ای: این کابل‌ها معمولاً یک رشته مسنجر نول، یک رشته روشنایی و سه رشته فاز دارند.

3. بر اساس نوع هادی:

کابل با هادی آلومینیومی: اکثر کابل‌های خودنگهدار از هادی آلومینیومی استفاده می‌کنند زیرا آلومینیوم سبک، رسانا و مقرون به صرفه است.

کابل با هادی مسی: در برخی موارد خاص، از هادی مسی نیز استفاده می‌شود اما به دلیل هزینه بالاتر، کاربرد کمتری دارد.

بیشتر بخوانید: انواع کابل افشان

4. بر اساس نوع عایق:

کابل با عایق XLPE: پلی‌اتیلن کراس‌لینک (XLPE) عایقی مناسب برای کابل‌های خودنگهدار است زیرا در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی مقاوم است.

کابل با عایق EPR: اتیلن پروپیلن رابر (EPR) عایق دیگری است که در برخی کابل‌های خودنگهدار استفاده می‌شود.

عوامل موثر در انتخاب نوع کابل خودنگهدار:

ولتاژ شبکه: نوع کابل باید متناسب با ولتاژ شبکه انتخاب شود.

جریان بار: سطح مقطع کابل باید به گونه‌ای انتخاب شود که بتواند جریان بار مورد نیاز را تحمل کند.

شرایط محیطی: عواملی مانند دما، رطوبت، آلودگی و تابش خورشید بر انتخاب نوع کابل موثر هستند.

طول خط: برای خطوط طولانی‌تر، کابل‌های با سطح مقطع بالاتر و مقاومت کمتر مناسب‌تر هستند.

هزینه: هزینه کابل، نصب و نگهداری نیز در انتخاب نوع کابل موثر است.

معیارهای انتخاب مناسب‌ترین نوع کابل خودنگهدار

انتخاب نوع مناسب کابل خودنگهدار برای هر پروژه، امری بسیار مهم است و مستلزم توجه به چندین عامل است. این انتخاب بر اساس نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی و استانداردهای ایمنی صورت می‌گیرد.

معیارهای اصلی در انتخاب کابل خودنگهدار عبارتند از:

ولتاژ و جریان نامی: اولین و مهمترین معیار، ولتاژ و جریان نامی شبکه است. کابل باید توانایی تحمل این ولتاژ و جریان را داشته باشد. سطح مقطع هادی کابل به طور مستقیم با جریان نامی رابطه دارد و باید به گونه‌ای انتخاب شود که افت ولتاژ در طول خط قابل قبول باشد.

شرایط محیطی: عوامل محیطی مانند دما، رطوبت، آلودگی، تابش خورشید، خاک اسیدی و قلیایی، و احتمال برخورد با مواد شیمیایی، بر انتخاب نوع عایق و روکش کابل موثر هستند. برای مثال، در مناطق با دمای بالا، کابل باید دارای عایقی با دمای تحمل بالا باشد.

طول خط: هرچه طول خط طولانی‌تر باشد، افت ولتاژ بیشتر خواهد بود. بنابراین، برای خطوط طولانی، کابل‌هایی با سطح مقطع بالاتر و مقاومت کمتر مناسب‌تر هستند.

نوع بار: نوع بار (مثلاً روشنایی، موتور، حرارتی) بر هارمونیک‌های جریان و در نتیجه گرمای تولیدی در کابل تاثیر می‌گذارد. بنابراین، نوع عایق و هادی کابل باید متناسب با نوع بار انتخاب شود.

هزینه: هزینه کابل، نصب و نگهداری نیز در انتخاب نوع کابل موثر است. معمولاً کابل‌های با سطح مقطع بالاتر و عایق بهتر، هزینه بیشتری دارند.

علاوه بر موارد فوق، عوامل دیگری مانند نوع شبکه (توزیع یا انتقال)، نوع نصب (هوایی یا زیرزمینی)، استانداردهای ملی و بین‌المللی، و عمر مفید مورد انتظار کابل نیز در انتخاب نوع کابل موثر هستند.

مزایای استفاده از کابل خودنگهدار

• نصب آسان: نصب کابل خودنگهدار نسبت به کابل‌های هوایی سنتی آسان‌تر و سریع‌تر است.
• ایمنی بالا: خطر برق گرفتگی و آتش‌سوزی با استفاده از کابل خودنگهدار کاهش می‌یابد.
• کاهش سرقت: به دلیل ساختار خاص کابل خودنگهدار، سرقت آن دشوارتر است.
• طول عمر بیشتر: کابل خودنگهدار در برابر عوامل محیطی مقاوم‌تر بوده و طول عمر بیشتری دارد.
• کاهش تلفات انرژی: تلفات انرژی در کابل خودنگهدار نسبت به کابل‌های هوایی سنتی کمتر است.

جمع‌بندی

انتخاب مناسب‌ترین نوع کابل خودنگهدار برای هر پروژه، نیاز به بررسی دقیق شرایط و عوامل موثر در انتخاب دارد. با توجه به مزایای متعدد کابل‌های خودنگهدار، استفاده از این نوع کابل‌ها در شبکه‌های توزیع برق به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است.

برای انتخاب بهترین نوع کابل خودنگهدار، توصیه می‌شود با یک متخصص برق مشورت کنید.